Od niedawna w Lubaniu pod Wieżą Bracką stoją dyby – drewniana replika urządzenia penitencjarnego sprzed wieków.
Dyby służyły wystawianiu na pośmiewisko złodziei oraz tych, którzy albo zakłócali porządek publiczny, albo dopuszczali się zachowań godzących w ówczesną moralność. Polska nazwa „dyby” pochodzi z języka niemieckiego (niemiecki rzeczownik „der Dieb” oznacza złodzieja).
Wiadomo, że w minionych wiekach w krajobrazie Lubania nie było takiego urządzenia jak dyby, gdyż było ono stosowane przede wszystkim na wsi. Natomiast w Lubaniu jak wynika z badań dr. Daniela Wojtuckiego, od 1698 r. znajdowała się tzw. buda wariatów spełniająca analogiczne zadania. Dlaczego zatem postawiono dyby? Powód był prozaiczny. Dyby są urządzeniem, które każdy rozpoznaje i niemalże instynktownie wyczuwa do czego służyły. Ponadto dyby kojarzą się nam
z miejscami atrakcyjnymi pod względem turystycznym oraz z wiekami ciemnymi. Oczywiście nie wykluczamy w przyszłości postawienia w rynku repliki budy durniów - tym bardziej, że zachował się jej opis. Na razie jednak mamy tylko dyby, które jako prosty element małej architektury turystycznej z pewnością wzbogacą lubańską starówkę. Zachęcamy więc do zakuwania się i robienia sympatycznych fotek. :)
Dyby zostały wykonane przez Pana Krzysztofa Dolińskiego.